COUNTABLE AND UNCOUNTABLE NOUNS, THERE IS / ARE
SAYILABİLEN VE SAYILAMAYAN İSİMLER THERE IS / ARE
1. Structure : Yapı
There is / are / was / were
Present ( şimdiki zaman ) Past ( geçmiş zaman )
There is ( There’s ) var(dır)
There are ( There’re ) var(dır) There was vardı.
There were vardı.
There is ve There was daima tekil, there are ve there were daima çoğuldur.
Sayılamayan isimler tekil muamelesi görürler.
There is a book on the table. Masada bir kitap var.
There was a pencil on the table. Masada bir kalem vardı.
There are books on the table. Masada kitaplar var.
There were books on the table. Masada kitaplar vardı.
There is some water in the bottle. Şişede biraz su var.
There was some honey in the jar. Kavanozda biraz bal vardı.
Ancak birkaç isim birden söyleniyorsa ve ilk söylenen isim tekil isimse kendisinden sonra söylenen isimler çoğul bile olsalar normalde there is ve there was ile söylenir.
There is a table, four chairs and two beds in the room. Odada bir masa, dört sandalye ve iki yatak var.
There was a book, a notebook and a dictionary on the table. Masada bir kitap, bir defter ve bir sözlük vardı.
Bu iki cümlede görüldüğü gibi birden fazla isim kullanılmasına rağmen anlatım, tekil isimler için kullanılan there is / was ile yapılır.
2. Negative : Olumsuz
Olumsuz yaparken (not) eklemek kafidir.
There is not There’s not There isn’t
There are not There’re not There aren’t
There was not __________ There wasn’t
There were not ___________ There weren’t
Question : Soru
Soru yaparken Is / Are / Was / Were there? şeklinde olur.
Olumsuz soru yaparken
Is there not Isn’t there?
Are there not Aren’t there?
Was there not Wasn’t there?
were there not Weren’t there? şeklinde olur.
Kısa cevaplar ise;
Yes, there is. Yes, there ar.
No, there isn’t. No there aren’t.
Yes, there was. Yes, there were.
No, there wasn’t. No, there weren’t. şeklindedir.
3. Some / any
Some veya any hem sayılabilen (countable ) ve hem de sayılamayan (uncountable) isimlerle (nouns) kullanılabilir.
Some ve any sayılabilen isimlerle kullanıldığı zaman isimler daima çoğul olur . Sayılamayan isimlerde çoğulluk söz konusu değildir.
Normal kurallar dahilinde some olumlu cümlelerde. any ise olumsuz ve soru cümlelerinde kullanılır.
There some apples on the table. Masada birkaç elma var.
Ther is some milk in the jug. Sürahide biraz süt var.
There were some pears on the table. Masada birkaç armut vardı.
There was some tea in the tea-pot. Çaydanlıkta biraz çay vardı.
Are there any apples on the table? Masada (hiç) elma var mı?
Is there any milk in the jug? Sürahide (hiç) süt var mı?
Were there any pears on the table? Masada (hiç) armut var mıydı?
Was there any tea in the tea-pot? Çaydanlıkta (hiç) çay var mı?
There aren’t any apples on the table. Masada hiç elme yok.
There isn’t any milk in the jug. Sürahide hiç süt yok.
There weren’t any pears on the table. Masada hiç armut yoktu.
There wasn’t any tea in the tea-pot. Çaydanlıkta hiç çay yoktu.
Some’ın soru cümlelerinde istisnei kullanımı için bakınız 39.1
4. a / an
A ve an ( bir herhangi bir ) manasına gelir. Sayılabilen isimlerden önce kullanılır. İsmin başına a mı yoksa an mı gelecegini tespit etmek çok kolaydır. Kelime sesli harf ile başlıyorsa ( yalnız bu yazılışına göre değil okunuşuna göredir ) kendisinden önce an gelir.
an apple
an hour ( okunuşuna dikkat edin )
an orange
an honest man ( okunuşuna dikkat edin )
Hour ve honest kelimelerinin başındaki h harfleri okunmaz.
Kelime sessiz harf ile başlıyorsa ( yine okunuşuna bakılır ) a alır.
a book
a university ( okunuşuna dikkat edin )
a notebook
a uniform ( okunuşuna dikkat edin )
University ve uniform kelimelerinin başındaki u harfleri yu olarak okunur.
Türkçemizde article ( artikel ) dediğimiz a ve an ( bir) kullanım yoktur.
İngilizcedeki hassas kullanım kastedilmektedir.
İngilizcede özel isimler ( Ahmet, Jack, Mr Brown ) ve soyut isimler poverty (fakirlik), illness (hastalık), death (ölüm), beauty (güzellik) ve de yemek isimleri ( breakfast (kahvaltı) , lunch ( öğle yemeği)) haricinde isimler isimler normalde cümle içinde yalnız bulunmazlar. Mutlaka niteleyiciler olması lazımdır.
Bu niteleyiciler this (bu), that (o,şu), my (benim), your (senin), his (onun) …. gibi ve the gibi niteleyicilerdir.
Bunların dışında bir de sayılabilen isimler cümlede çoğul olarak yalnız bulunabilirler. Bunların kullanımını anlamak biz Türkler için bir mesele teşkil etmez. Anlamada güçlük çekmeyiz.
Bizim için asıl karışık olan durum, Türkçemizde dikkat edilmeyen, İngilizcede ise olmadan almayan a, an, some ve any dir.
Türkçemizdeki “Ben doktorum”, “Masada kitap var” “Köpek faydalı bir hayvandır” “Ben müslümanım”, “Kardeşim öğrencidir”", “Evinizde soba var mı” gibi cümleleri İngilizce mantığı düşündüğümüz zaman şöyle dememiz lazım gelir.
“Ben bir doktorum”,”Masada bir kitap var” “Bir köpek faydalı bir hayvandır” “Ben bir müslümanım”, “Kardeşim bir öğrencidir”", “Evinizde bir soba var mı” Tabii bu cümleler sayılabilen isimler için geçerlidir.
Yine Türkçemizdeki “Şişede süt var.”, “Sürahide su var mı?”, “Pasta yer misin?”, “Su istiyorum.”, “Kavanozda bal yok.”, “Buzdolabında tereyağı yok mu?” gibi cümleleri İngilizce mantığı içerisinde düşünüldüğü zaman söyle dememiz icap eder.
“Şişede biraz süt var.”, “Sürahide hiç su var mı?”, “Biraz pasta yer misin?”, “Biraz su istiyorum.”, “Kavanozda hiç bal yok.”, “Buzdolabında hiç tereyağı yok mu?” Bu cümleler ise sayılamayan isimler için geçerlidir.
Şimdi bunlarla ilgili birkaç cümle yazalım:
I am a teacher. Ben öğretmenim.
A dog is a useful animal. Köpek faydalı bir hayvandır.
There is a book on the table. Masada kitap var.
My father is a teacher. Babam öğretmendir.
My brother is a student. Kardeşim öğrencidir.
Is there a stove in your house? Evinizde soba var mı?
There is some milk in the bootle. Şişede süt var.
Is there any water in the jug? Sürahide su var mı?
There isn’t any honey in the jar. Kavanozda bal yok.
Isn’t there any butter in the refrigerator? Buzdolabında tereyağı yok mu?
5. Countable and uncountable nouns : Sayılabilen ve sayılamayan isimler
Türkçede hiç de problem oluşturmayan bir konu olan isimlerin sayılır ya da sayılmaz oluşu, İngilizce öğrenen biz Türkler için ilk zamanlarda büyük bir problem teşkil eder.
Ancak İngilizce mantığı çerçevesinde düşünüldüğü zaman aşırı derecede zor olacağı kanaatinde değiliz.
Sayılabilen ( countable ) isim dendiği zaman akla bir, iki, üç diye sayabileceğimiz isimler gelir. Sayılamayan ( uncountable ) isim dediğimiz zaman ise aklımıza bir, iki, üç diye sayamayacağımız isimler gelir.
Mesela;
Bir elma, iki elma, üç elma diyebiliriz. Dolayısıyla elma sayılabilen bir isimdir.
Fakat bir su, iki su, üç su diye suyu adet olarak sayamayız. İşte bu yüzden su sayılamayan bir isimdir.
Burada bahsedilen mevzu İngilizce öğrenen Türkler için hiçbir problem oluşturmaz. Zira burada Türkçe ve İngilizce mantığı tamamen aynıdır.
Türkçemizde “Sular akıyor”, “Elektrikler kesik”, “Çaylar taze”, “Karlar eriyor” gibi sözler sarf edebiliriz.
Fakat İngilizcede, normal olarak sayılamayan isimlerin böyle çoğul olarak söylenmesi mümkün değildir.
Dolayısıyla İngilizler “Su akıyor”; “Elektrik kesik”, “Çay taze”, Kar eriyor” diyecektir.
İsimlerin sayılabilir mi, sayılamaz mı olduğunu anlamak için mantık her zaman yeterli gelmez. Çünkü mantıken sayılabilir diye düşündüğümüz isimler sayılamaz olmaktadır.
Mesela;
Fruit ( meyve ) ve vegetables ( sebze ) . Her ikisi de sayılabilmektedir.
Ama İngilizcede fruit ( meyve ) sayılamaz diye düşünülmekte ve vegetables ( sebze ) sayılır diye düşünülmektedir.
Furniture ( mobilya ) kelimesi mantıken sayılabilir diye düşünülmektedir ama sayılamaz diye kabul edilir.
Diğer yandan pea ( bezelye ) ve corm ( mısır ) kelimelerinin her ikisi de aynı tür olmakla birlikte pea sayılabilir isimdir, fakat corn sayılamayan isimdir.
Bazı isimlerin ise hem sayılabilir ve hem de sayılamaz halleri vardır.
There is some noise in the room. Odada biraz ses ( gürültü ) var.
There are some noises in the room. Odada ( bazı ) sesler var.
Bu iki örnekte görüldüğü gibi aynı kelime hem sayılabilir hem de sayılamaz olmaktadır.
Son olarak şunu söylemek gerekir ki: İngilizcede bazı isimleri kesin olarak sayılabilir veya sayılamaz diye ayırt etmek mümkün değildir.
Bunlar kural dışı oldukları için tamamen ezberlenmelidirler.
Bu hususta iyi ve detaylı bir sözlük her zaman faydalı olacaktır. İngilizce-İngilizce sözlüklerde kelimelerin hemen yanında U ve C harfleri bulunur.
U uncountable ( sayılamaz ), C countable ( sayılabilir ) demektir.
6. Plural forms of countable nouns
Sayılabilen isimlerin çoğul şekilleri
İsimleri çoğul yapmak için çoğunlukla s eklenir.
bird ( kuş ) birds ( kuşlar )
table ( masa ) tables ( masalar)
flower ( çiçek ) flower ( çiçekler )
sh, ch, x, s, ss ve o ile biten isimler es ile çoğul yapılır.
bush ( çalı ) bushes ( çalılar )
bunch ( demet ) bunches ( demetler )
box ( kutu) boxes ( kutular )
bus ( otobüs ) buses ( otobüsler )
boss ( patron ) bosses ( patronlar )
potato ( patates ) potatoes ( patatesler )
Ancak İngilizceye sonradan başka dillerden girmiş ve kısaltılmış kelimelerden o ile bitenler s eklenerek çoğul yapılır.
radio ( radyo ) radios ( radyolar )
biro ( tükenmez kalem ) biros ( tükenmez kalemler )
auto ( otomobil ) autos ( otomobiller )
y ile biten isimlerde y den önce sessiz bir harf varsa y kalkar yerine ies gelir.
syp ( casus ) syies ( casuslar )
cry ( çığlık ) cries ( çığlıklar )
city ( şehir ) cities ( şehirler )
canary ( kanarya ) canaries ( kanaryalar )
ancak y den evvel sesli bir harf gelirse sadece s ile çoğul yapılır.
play ( oyun ) plays ( oyunlar )
tray ( tepsi ) trays ( tepsiler )
toy ( oyuncak ) toys ( oyuncaklar )
Sonu f ve fe ile biten aşağıdaki isimler çoğul yapılırken f ve fe düşer bunların yerine ves getirilir.
calf ( buzağı ) calves ( buzağılar )
half ( yarım ) halves ( yarımlar )
knife ( bıçak ) knives ( bıçaklar )
leaf ( yaprak ) leaves ( yapraklar )
loaf ( somun ) loaves ( somunlar )
life ( hayat ) lives ( hayatlar )
self ( nefis ) selves ( nefisler )
elf ( peri ) elves ( periler )
sheaf ( deste ) sheaves ( desteler )
shelf ( raf ) shelves ( raflar )
thief ( hırsız ) thieves ( hırsızlar )
wife ( karı ) wives ( karılar )
wolf ( kurt ) wolves ( kurtlar )
Aşağıdaki kelimeler hem s hem de ves ile çoğul yapılabilirler.
dwarf ( cüce ) dwarfs dwarves ( cüceler )
wharf ( iskele ) wharfs wharves ( iskeleler )
scarf ( atkı ) scarfs scarves ( atkılar )
hoof ( toynak ) hoofs hooves ( toynaklar )
Bunların haricinde bütün f ve fe ile bitenler s ile çoğul yapılır.
cliff ( kayalık ) cliffs ( kayalıklar )
chef ( aşçıbaşı ) chefs ( aşçıbaşılar )
roof ( çatı ) roofs ( çatılar )
7. S ekinin okunuşu
İsimleri çoğul yaparken ve 4. ünitede geçen Simple Present Tense te 3. tekil şahıslarda düz cümlede fiilinin sonuna getirilen ve s, es veya ies şeklinde yazılabilen ekin üç ayrı şekilde okunuşu vardır.
Okunuşunun sonu z, s, c, ç, ş, j ile biten kelimelere s eki eklendiğinde gelen s eki iz veya ız şeklinde okunur. Yani bir hece ilave edilir.
Örnekler
nose / nouz noses / ‘nouziz
bus / bas buses /’baziz
bridge /bric bridges / ‘briciz
beach / bi:ç beaches / ‘bi:ciz
dish / diş dishes / ‘dişiz
garage /’ge:ra:j garages / ‘ge:ra:jiz
Okunuşunun sonu f, k, p, t ile biten kelimelere s eki eklendiğinde gelen s eki s şeklinde okunur.
cough / kof coughs / kofs
lake / leyk lakes / leyks
cup / kap cups / kaps
cat / ke:t cats / ke:ts
month / mant months / mants
Okunuşunun sonu b, d, g, l, , n, r ve sesli harfle biten kelimelere s eklendiğinde gelen ek z şeklinde okunur.
bag / be:g bags / be:gz
name / neym names / neymz
scene / si:n scenes / si:nz
potato / pı’teytou potatoes / pı’teytouz
8. Irregular plurals : Düzensiz çoğullar
Ayrıca bir de kuralsız çoğullar vardır. Bunların ezberlenmesi gerekir. Kuralsız olup çok kullanılan bir kaç isim vardır. Şimdi bunları görelim.
man ( adam ) men ( adamlar )
women ( kadın ) women ( kadınlar )
foot ( ayak ) feet ( ayaklar )
tooth ( diş ) teeth ( dişler )
mouse ( fare ) mice ( fareler )
louse ( bit ) lice ( bitler )
goose ( kaz ) geese ( kazlar )
child ( çocuk ) children ( çocuklar )
ox ( öküz ) oxen ( öküzler )
person ( kişi ) people ( kişiler )
Penny kelimesi ise ayrı madeni paralardan bahsedildiğinde pennies şeklinde, toplam miktardan bahsedildiğinde pence şeklinde çoğul yapılır. Person kelimesi özellikle Amerikan İngilizcesinde people yrine persons şeklinde çoğul yapılır.
Tekili ve çoğulu aynı olan ( değişmeyen ) isimler de vardır. Bu kelimeler şunlardır.
deer
grouse
mackerel
plaice
trout
salmon
sheep
Ayrıca fish kelimesi bazen tekil bazen de çoğul olabilir. Özellikle balık türlerinden bahsedildiğinde fishes şeklinde kullanılır.
İngilizcede Yunanca ve Latinceden gelme pek çok isim vardır. Bu isimlerin tek tek ezberlenmesi zordur ve günlük hayatta pek fazla kullanılmadığı için ezberlenmeleri de gereksizdir. Gerektiğinde İngilizce-İngilizce sözlüklere bakılarak öğrenilebilir. Bunları iki gruba ayırabiliriz.
Birinci grup ; hem düzenli hem de düzensiz olarak kullanılanlar. Bunlara bir kaç örnek verelim.
cactus ____________cacti / cactues
formula ___________formulae / formulas
index _____________indices / indexes
medium ___________media / mediums
İkinci grup: sadece düzensiz şekli olup s ile çoğul yapılamayanlar. Bunlara da bir kaç örnek verelim.
criterion _________criteria
stratum __________strata
alumnus __________alumni
analysis __________ analyses
İngilizcede bazı kelimelerin tekil şekilleri yoktur ve her zaman çoğul bir fiil ve yardımcı fiille ( are, have, do gibi ) kullanılırlar. Bunların en yaygın olanları şunlardır.
trousers ( pantolon )
jeans ( kot pantolon )
shorts ( şort )
pyjamas ( pijama)
scissors ( makas )
glases ( gözlük )
spectacles ( gözlük )
tights ( tayt )
slacks ( bol pantolon )
Bazı kelimeler ise yukarıdakiler gibi s ile bitmelerine rağmen tekil bir fiil veya yardımcı fiille ( is, has, does gibi ) kullanılırlar. Bunların en çok kullanılanları şunlardır.
news ( haber, haberler )
measles ( kızamık )
billiards ( bilardo)
draughts ( bir çeşit dama )
darts ( ok oyunu )
mathematics ( matematik )
athletics ( atletizm ) rabies ( kuduz )
gymnastics ( beden eğitimi )
Bazı kelimelerin ise tekil ve çoğul şekilleri vardır. Bunlar tekil anlamında kullanıldığında tekil bir fiil veya yardımcı fiil, çoğul anlamında kullanıldığında ise çoğul ise çoğul bir fiil veya yardımcı fiil alırlar.
Örnekler
crossrroads ( kavşak, kavşaklar )
means ( vasıta, vasıtalar )
series ( dizi, diziler )
species ( tür, türler )
headquarters ( merkez, merkezler )
Bazı kelimeler ise yukarıdaki kelimeler gibi ayrı ayrı tekil ve çoğul olarak kullanılmamalarına rağmen bazen tekil bazen de çoğul bir fiil veya yardımcı fiil alırlar.
Örnekler
acustics ( akustik )
economics ( ekonomi )
statistics ( istatistik )
İngilizcede sayılar çoğul isimleri nitelerken çoğul olmazlar; three books, two hundred pounds, five thousand soldiers gibi
Ancak yüzlerce, binlerce şeklinde kullanıldıklarında çoğul olurlar.
Hundreds of birds, thousants of people gibi
Zaman, para ve mesafeden bahsedilirken sayı ile yapılan nitelendirmeler çoğul olsalar bile tekil bir yardımcı fiil veya fiille kullanılırlar.
Ten thousands dollars was stolen last night. Dün gece onbin dolar çalındı.
Burada kastedilen onbin dolarlık bir miktardır. Bu yüzden were yerine was kullanılmıştır.
Two hours is a long time to wait for a bus. İki saat otobüs beklemek uzun bir süredir.
Eight hundred kilometres is a long way to drive in a day. Bir günde sekiz yüz kilometre araba kullanmak fazladır. ( fazla bir mesafedir )
9. Collective nouns : Topluluk isimleri
İngilizcede ayrıca collective nouns denen topluluk isimleri vardır. Bu isimler kişiler olarak düşünülürse çoğul bir fiil veya yardımcı fiil alırlar, bir birim veya ünite olarak düşünülürse tekil bir fiil veya yardımcı fiil alırlar. Government ( hükümet ) kelimesi bunlardan biridir.
The government want to privatize some industries. Hükümet bazı sanayileri özelleştirmek istiyor.
The government is trying to control inflation. Hükümet enflasyonu kontrol altına almak istiyor.
Şimdi de bu tip isimlere örnek verelim.
family ( aile )
team ( takım )
class ( sınıf )
gang ( çete )
company ( şirket )
staff ( personel )
jury ( jüri )
audience ( dinleyiciler )
firm ( firma )
orchestra ( orkestra )
council ( konsey )
Konu: There is – There Are / Sayılabilen Sayılamayan İsimler 